NLMagazine/De Veluwe, Natuur & Milieu – De Veluwe, het grootste aaneengesloten stikstofgevoelige natuurgebied van Nederland, lijdt zwaar onder stikstof, verdroging en verzuring.
Voor natuurherstel van de Veluwe is lokaal maatwerk nodig, dat de provincie Gelderland ook levert met een indrukwekkende hoeveelheid goede plannen. Maar mede door die lokale aanpak worden gebiedsbrede problemen van de Veluwe zoals verdroging en verzuring onvoldoende aangepakt. Een brede blik op de problemen op en rond de Veluwe is essentieel om ons grootste natuurgebied in het hart van Nederland in stand te houden.
Erfgoed De Veluwe
De Veluwe is in oppervlakte groter dan alle andere Natura 2000-gebieden van Nederland op land bij elkaar. 150.000 jaar geleden is de stuwwal ontstaan waarop de Veluwe ligt. Deze hogere ligging zorgt met de hoogteverschillen die daarbij horen voor een gevarieerd landschap. De Veluwe is door de eeuwen heen altijd door mensen benut, wat veel natuur heeft gevormd. De Veluwe kent uitgestrekte bossen, heidevelden, beken, sprengen en zandverstuivingen, en is door zijn omvang een belangrijk leefgebied voor onder andere everzwijnen en edelherten. Onder de Veluwe ligt een enorme natuurlijke waterbel.
Natuurdoelanalyse
De natuurdoelanalyse Veluwe beschrijft knelpunten zoals de veel te hoge stikstofdepositie, de verzuring van de bodem, problemen met gebiedsvreemde stoffen zoals bestrijdingsmiddelen, verdroging, graasdruk van wild, verstoring en versnippering. De provincie en de beheerders hebben al veel effectieve en noodzakelijke herstelmaatregelen binnen de Veluwe genomen of gepland. De provincie concludeert terecht dat de doelen voor veel stikstofgevoelige vegetaties en soorten desondanks niet gehaald worden. Vaak wordt verslechtering niet uitgesloten. Enkele conclusies beoordeelt de Ecologische Autoriteit negatiever. Bijvoorbeeld voor beuken-eikenbossen met hulst, die sterk verzuurd zijn en waarvoor nog geen effectieve maatregelen beschikbaar zijn. De Ecologische Autoriteit onderschrijft de conclusie in de natuurdoelanalyse dat vermindering van de stikstofbelasting voor de Veluwe een harde voorwaarde is voor natuurherstel.
Ecologische Autoriteit
De Ecologische Autoriteit merkt op dat belangrijke problemen en maatregelen pas echt goed in beeld komen als naar de Veluwe als geheel wordt gekeken. Denk aan de hoeveelheid beschikbaar water, wildbeheer, de vraag of er plek is voor alle doelen, en mogelijkheden om natuur te verbinden binnen de Veluwe en met omliggende natuurgebieden.
Voorzitter Hans Mommaas: “Verzuring wordt versterkt door verdroging. Op de Veluwe is een structureel watertekort. Deze droogte versterkt de verzuring dus, die toch al zorgwekkend hoog is. De Veluwe is een grootschalig en zandig gebied, en vangt heel veel water op. Dit water stroomt daarna naar alle flanken, via beken en grondwater zelfs naar Flevoland. Inzicht in hoe deze watermotor van de Veluwe als geheel werkt en hoe je het water in het gebied behoudt en verdeelt is essentieel. Dat komt nu niet goed naar voren in de NDA”.
Door naar de Veluwe als geheel te kijken kunnen betere maatregelen genomen worden. De Ecologische Autoriteit adviseert zo’n aanpak op het hoogste schaalniveau in alle toekomstige plannen mee te nemen en ook te kijken naar maatregelen in overgangsgebieden, die een buffer kunnen vormen voor de Veluwse natuur.
