NLMagazine - We horen het de laatste tijd wel vaker, joh, je ego mag wel een tandje lager hoor! Net als onze vooroordelen is het ego één van de systemen dat bij ons oeroude overlevingsmechanisme hoort. Ontzettend handig om in de jungle te overleven en onze plek op de apenrots veilig te stellen maar in onze moderne samenleving zit onze vooroordelen én ons ego vaker in de weg dan dat het ons echt verder helpt.
De Romeinen hebben zo’n 2000 jaar geleden de uitgebreide hiërarchische top-down organisatiestijl ingevoerd en stevig doorgevoerd in hun samenleving. Destijds werkte dat uitstekend. Ook de afgelopen eeuwen werkte die organisatiestijl nog prima om het werk- en kerkvolk onder de knoet te houden. De laatste decennia zijn we echter steeds meer de kracht van het collectief gaan inzien en zijn we steeds meer gaan samenwerken. Positief belonen en samenwerken werkt beter dan straffen om iets van een ander gedaan te krijgen. Zelfs Martin Gaus weet dat al jaren.
Kan je ego uit?
Nee dat gaat niet, je ego is er nu eenmaal. Wat wel kan is je bewust worden wanneer je ego boven komt en het een beetje temperen. Je ego een beetje afremmen voelt echter als een paradox. Op het moment dat je geconfronteerd wordt met een onhandige uitglijder van een collega is de eerste reactie van je ego: ‘Wat een oen ben je toch! Kon je niet beter nadenken voordat je dit deed!’ Voor JOUW gevoel heb je op adequate wijze op de situatie gereageerd en heb JIJ het goede gedaan. Echter, deze reactie doet helemaal niets om de situatie te verbeteren of je collega te helpen. Je hebt alleen jouw ego gerustgesteld, je hebt gehandeld en het is nu niet meer jouw schuld.
Je hebt geen schuld maar ja, er is ook niets opgelost…
Wat moeten we dan met die onhandige collega? Uitfoeteren helpt dus niet. Het geeft jou alleen een tijdelijk gevoel dat JIJ er iets aan hebt gedaan. Maar dat heb je dus niet. Wat wél helpt – en hiervoor moet je je ego even afremmen – is eerst de situatie absorberen. Je snoert even bewust je ego de mond en je laat de situatie even op je in werken. Daarna luister je naar je gevoel, je intuïtie, oftewel: wat kun jij, nu, aan deze situatie doen, je rationaliseert je gevoel en gaat in gesprek met je collega om te kijken hoe de schade beperkt kan worden en wat de vervolgstappen zijn. Kortom, wat kun je nu, SAMEN doen om de situatie te verbeteren. Kijk, nu heb je wel wat opgelost.
Kunnen we zonder ego?
Net als je oordelen, je vooroordelen, je intuïtie en dus ook je ego zijn dit ingebouwde systemen van het menselijke overlevingssysteem die er nu eenmaal zijn. Wat wel kan is het herkennen wanneer deze systemen aanfloepen en ze her-beoordelen. Herkennen, beoordelen, eventjes nadenken en dan pas handelen. Eerst zal je dit bewust moeten doen zodat het langzaam een onbewuste systeemverandering wordt. Zelfs McKinsey heeft dit ingezien en er onlangs een mooi boek over uitgegeven: ‘Deliberate Calm’.
Nu je beter weet hoe ons ego werkt ga je als vanzelf mee in de ontwikkeling waarbij we ons met z’n allen steeds meer bewust worden van hoe ons menselijk systeem werkt en hoe we onszelf kunnen verbeteren tot een collectief, meer op gevoel en gelijkwaardigheid functionerende mensheid. Dat lijkt me een prima motivator om dat ego af en toe eens terug in z’n mand te sturen en de volgende keer hartelijk te lachen om jezelf als je weer eens onbehouwen uit je slof schiet. Zet ‘m op!
Gerard Buitendijk - Creatief strateeg
